Saopštenje za javnost
Nakon usvajanja propisa o prenosu državne svojine na nelegalne graditelje bez naknade, i još jednog poklona uzurpatorima nepopisane državne svojine, koja u najvećoj meri predstavlja oduzetu privatnu svojinu, i godinama aktuelnog pitanja kompanije NIS AD, Mreža za restituciju u Srbiji podseća javnost na činjenice:
Nacionalizacije, eksproprijacije, agrarne reforme, konfiskacije, samo su neki od preko 50 opštih akata (zakona, odluka, uredbi i sl.) kojima je oduzimana privatna svojina više od 2 miliona privatnih vlasnika na teritoriji današnje Srbije, u periodu nakon 1945. godine.
Ovi instituti, koji postoje i u uređenim državama, masovno su zloupotrebljeni u Jugoslaviji sa isključivim ciljem uspostavljanja monopola nad ekonomskim ali i političkim životom građana u korist jedne partije na vlasti.
Oduzimanje privatne svojine masovno se primenjivalo decenijama nakon 1945. godine, a jedan od najpogubnijih propisa koji je ujedno i najmasovnije oduzeo imovinu bila je nacionalizacija 26. decembra 1958. godine.
Samo na teritoriji opštine Zvezdara, imovina je primenom ovog propisa, preko noći oduzeta od preko 43.000 privatnih vlasnika!
Zloupotreba ovih instituta i sprovođenje oduzimanja privatne imovine direktno je bilo usmereno protiv velikog broja građana kao ekonomskih i politički nezavisnih subjekata, a u korist partijskih monopola partije na vlasti.
Nasuprot zloupotrebama tadašnjih vlasti, sa po građane Srbije i danas pogubnim posledicama, eventualna primena postojećeg Zakona o eksproprijaciji, ili usvajanje posebnog zakona kojim bi se imovinska prava ograničila jednom prikrivenom monopolisti – partneru iz Ruske Federacije, omogućila bi stvaranje slobodnijeg tržišta naftnih derivata u Srbiji. Ovo je trebalo da se desi pre nekoliko decenija, bar u vreme kada je formalno uveden višestranački sistem na ovim prostorima.
Shodno Ustavu Srbije kao i važećem Zakonu o eksproprijaciji, imovina se može oduzeti uz naknadu tržišne cene, ali uz prethodno utvrđeni javni interes.
Skupština Srbije koja je na predlog Ministarstva građevinarstva i Vlade Srbije, identično kao i pre 10 godina, pre nepune dve nedelje utvrdila, da je „javni interes“ da se javna imovina poklanja nelegalnim graditeljima, da se njihovo bezakonje nagrađuje i dodatno promoviše. U roku od nekoliko dana bi ista Skupština, mogla da utvrdi i javni interes u vezi sa pojedinom imovinom NIS AD. Interes koji bi ovoga puta istinski bio korist građana Srbije, bez obzira koliko bi ugrozio interese političkih partija i njenih predstavnika u Srbiji.
Oslobađanje od svake vrste ekonomskih monopola je jedan od vrhunskih javnih interesa u uređenim i razvijenim državama. Javni interes u konkretnom slučaju može utvrditi i Vlada Srbije na svojoj sednici.
U Beogradu, 29. oktobra 2025. godine
Mreža za restituciju u Srbiji
